เถาโคคลาน โคคลาน ว่านนางล้อม สมุนไพรแก้ปวด แก้เส้นตึง สมุนไพรไทย
ลักษณะทั่วไปโคคลาน
โคคลานจัดเป็นไม้เถาขนาดใหญ่ เถายาวทอดเลื้อยไปตามพื้นดินหรือทอดเลื้อยไปพันตามต้นไม้อื่นๆ เถาแก่มีขนาดใหญ่สีน้ำตาลอ่อน เนื้อไม้แข็ง ส่วนเถาอ่อน เปลือกสีครั่ง มีหนาม ใบเป็นใบเดี่ยวรูปไข่หรือรูปหัวใจ จาว 10-25 ซม. กว้าง 8-20 ซม. ผิวใบเกลี้ยงสีเขียวเข้ม ตรงโคนมีต่อมขมเล็กๆอยู่ ดอกออกเป็นช่อโดยมีทั้งดอกเพศผู้และเพศเมีย โดยดอกจะออกตามซอกใบ แต่ละช่อดอกจะมีความยาว 15-40 ซม. และมีดอกย่อยออกด้านข้างของช่อ ผลออกเป็นช่อ เป็นผลสดตอนอ่อนมีสีขาว เมื่อผลแก่จะมีสีแดงหรือสีม่วง ลักษณะผลเป็นทรงกลม ขนาดเล็กผิวเกลี้ยง มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 8-10 มิลลิเมตร เมล็ดมี 1 เมล็ดใน 1 ผล เป็นรูปพระจันทร์เสี้ยว มีรสขม อยู่ในผนังผลขั้นในที่มีรูปร่างคล้ายไต
สรรพคุณของโคคลาน แก่นหรือเนื้อไม้โคคลานใช้ต้มน้ำดื่มขณะอุ่นแบบเดี่ยว ๆ ช่วยชูพลังได้ดีนัก แต่ดื่มมากเกินไปจะไม่ดี จึงนิยมใช้เข้ากับยาชนิดอื่นที่มีสรรพคุณชูพลัง ช่วยบำรุงโลหิต ด้วยการใช้เถาปรุงเป็นยารับประทาน โคคลานช่วยแก้กษัย ช่วยแก้ปัสสาวะพิการ ขับปัสสาวะถามีรสขมเบื่อเย็น ใช้ปรุงเป็นยารับประทานเพื่อช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ปวดหลัง ปวดเอว แก้เส้นเอ็นตึงแข็ง ครั่นเนื้อครั่นตัวและช่วยรักษาอาการปวดข้อ
วิธีการใช้
ในตำรายาพื้นบ้านอีสานใช้ลำต้นโคคลาน 100 กรัม ต่อน้ำ 4 ลิตร นำมาต้มน้ำดื่ม มีสรรพคุณช่วยแก้อาการปวดเมื่อย “ยาโคคลาน” ซึ่งเป็นตำรายาพื้นบ้านของจังหวัดยโสธร มีสรรพคุณช่วยแก้อาการปวดกระดูก แก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย และแก้อาการอักเสบกล้ามเนื้อ น้ำต้มของยามีฤทธิ์แก้อาการปวดและช่วยต้านการอักเสบ